HOA KỲ TRỞ LẠI VIỆT NAM.- Chiến Lược Tiểu vùng Sông MêKong
P/s- NẾU CHIẾN TRANH VIỆT TRUNG XẨY RA, CHÚNG TÔI ,CỰU CHIẾN BINH QL.VNCH SĂN SÀNG BỦ BOMBS SAN BẰNG 7 ĐẬP THỦY ĐIỆN CỦA TRUNG CỘNG; TRẢ LẠI THÔNG THOÁNG DÒNG CHẢY THƯỢNG NGUỒN SÔNG MELONG. vÀ QL.HOA KỲ CŨNG OK PHI VỤ NÀY DỄ CỨU LƯU VỤC TIỂU VÙNG SÔNG MELONG, LÀ VỰA LÚA CUNG CẤP LƯƠNG THỰC ĐỨNG ĐẦU THẾ GIỚI!
Xin mời vào địa chỉ liên kết,
http://maidayhoabnh.blogspot.com/2012/05/hoa-ky-tro-lai-viet-nam.html
Sự hiện diện của Ngoại Trưởng Hoa Kỳ John Kerry, ngày 14-12-2013 tại Sài gòn của Miền Nam VN, là một chỉ dấu nói lên sự tiếp nối chiến lược Hoa Kỳ xoay trục quân sự về Biển Đông Á/TBD. Và để thay thế Bà Ngoại Trưởng Hillary Clinton tiếp tục " Xoay trục CSVN về phía Hoa Kỳ ", trong chiến lược" Tiểu Vùng Sông Me6kong. Dù được bằng lòng hay không bằng lòng của nhà nước CSVN, thí cũng là pháo hiệu- " Hoa Kỳ trở lại Việt Nam"
Nếu Người Mỹ nói, thật lòng trở lại Việt Nam, và tự nhận đem đến tự do,dân chủ, nhân quyền cho Việt nam,thì chớ vội tin là tự do có chính nghĩa Người Việt Quốc Gia,mà là thứ tự do giả hiệu đổi màu Cộng Sản VN do Hoa Kỳ dàn dựng, bắt tay nhau: “Diễn biến hòa bình” cho Việt Nam để đổi lấy các giếng dầu trong khu vực biển Hoàng Sa & Trường Sa VN. Nếu Hoa Kỳ làm chủ được nguồn năng lượng chiến lược này của Việt Nam, sẽ là bá quyền Biển Đông Á/TBD, và có quyền thay đổi nền an ninh,hòa bình thế giới .Nhưng phải trải qua một cuộc chiến tranh với TQCS,mà VNCS là con cờ thí của Mỹ và cũng là vật xúc tác của ngòi nổ chiến Tranh tại Châ Á Thái Bình Dương của Hoa Hỳ, để tìm lại quyền lợi kinh tế Hoa Kỳ bị bỏ rơi nơi chiến trường VN và ĐNÁ/TBD mà thôi!!!
Âm mưu gì khi Mỹ trở lại Việt Nam lần2…!?
Mỹ trở lại Việt Nam lần 2 với mưu lược Dân chủ hóa Cộng Sản VN theo thể chế chính trị độc tài Mafia Putin-Nga Xô- mà VNCS đồng ý với Hoa Kỳ: “Dân Chủ Định Hướng Xã Nghĩa VN”,tức là họ “ Tự diễn biến hòa bình” theo nghị quyết 36/TW-Đảng CSVN cho hòa hợp,hòa giải dân tộc để thay đổi một thể chế mới.Từ độc tài Cộng Sản chuyển sang dân chủ định hướng Xã Nghĩa,tức nữa vời Tự Do và Cộng Sản theo kiểu Mafia Putin nặng phần kinh tế làm giàu hơn phần trình diễn chính trị,để an toàn trên bải đáp,khi cộng sản bị người dân uất lòng đứng lên lật đổ chế độ!.Người Công Sản vẫn còn dủ quyền hành sinh sát trong tay,nhưng núp dưới bong Dân chủ,Tự-Do,Nhân quyền để hành xử dân có hiệu quả hơn danh xưng cộng sản cũ,chỉ làm dân chán ghét hơn.Nên CSVN càng ngày càng than Mỹ hơn và gởi tiền cướp của dân vào ngân hang cho Mỹ cấ giùm.Đưa con cái sang Mỹ làm du sinh chuyển tiền mua cao ốc ,đất đai,trang trại và di tản có chiến thuật cho con cái,gia đình lãnh đạo ra sinh sống nước ngoài.Và dể lại Việt Nam,một đất nước tang thương cho Mỹ lảm pháo đài chống Trung Quốc vì Tự Do,độc lập chủ quyền Việt Nam, hay bán dứng Việt nam lần thứ 2 để trừ nợ thiếu Trung Quốc.Còn lãi ròng bao nhiêu là để phục hồi lại nền kinh tế suy trầm của Mỹ và cùng Trung Quốc sống chung hòa bình trên Biển Đông Á/TBD,khi được LHQ, Quốc Tế hóa tự do mậu dịch hàng hải Biển Đông,và đường lữơi bò chín đoạn vẫn trơ trơ ra đó!?,Vì Trung Quốc đã mua dứt Việt Nam rồi,còn đâu nữ Việt Nam của tôi!!?
Đồng bào dân tộc Việt Nam đứng lên, giành quyền tự quyết dân tộc, lập lại nền Tự Do, dân chủ cho chính mình, không nên dựa hơi và ỷ lại nơi người Mỹ phản bội sẽ đem lại tự dovà hòa binh dân tộc, nếu chúng ta không tự đứng lên từ nơi té ngả của mình,thì sẽ không bao giờ có tự do và hạnh phúc tương lai cho con cháu thế hệ Mai sau!!!.Nên nhớ câu châm ngôn phản bạn Hoa Kỳ:”Không ai cho không Tự Do cho ai bao giờ!”
Người Mỹ thật lòng trở lại Việt Nam, và tự nhận đem đến tự do,dân chủ, nhân quyền cho Việt nam,thì chớ vội tin là tự do có chính nghĩa Người Việt Quốc Gia,mà là thứ tự do giả hiệu đổi màu Cộng SảnVN do Hoa Kỳ dàn dựng,bắt tay nhau: “Diễn biến hòa bình” cho Việt Nam để đổi lấy các giếng dầu trong khu vực Hoàng Trường Sa VN.nếu Hoa Kỳ làm chủ được nguồn năng lượng chiến lược này của Việt Nam, sẽ là bá quyền Biển Đông Á/TBD,và có quyền thay đổi nền an ninh,hòa bình thế giới.Nhưng phải trải qua một cuộc chiến tranh với TQCS,mà VNCS là con cờ thí và cũng là vật xúc tác của ngòi nổ chiến Tranh tại Châ Á Thái Bình Dương!!!?
Xin xem tiếp:
https://plus.google.com/109586918239522307642/posts/PgYJuRmLiQ2
https://youtu.be/N0NXA30OtZE
Chuyên gia cảnh báo: Sau Biển Đông, TQ đang nhắm tới "miếng mồi ngon" tiếp theo - sông Mekong
Ngọc Nguyễn |
Trong 5 thập kỷ tới, tổng thiệt hại cho các nền kinh tế hạ lưu sông Mekong sẽ lên tới 7,3 tỷ USD, trong đó Việt Nam và Campuchia sẽ là 2 quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất.
Bài viết của chuyên gia Elliot Brennan trên trang The
Interpreter của Viện Lowy (Australia) cảnh báo nguy cơ lớn mà các đập
thủy điện của Trung Quốc có thể gây ra cho các nước hạ lưu sông Mekong.
Tuy nhiên, Trung Quốc còn đang ngắm một "miếng mồi ngon" khác nữa. Đó là con sông Mekong, chạy xuyên phần đất liền của Đông Nam Á.
Bắt nguồn từ Trung Quốc (có tên là Lan Thương), chảy qua Myanmar, Thái Lan, Lào, Việt Nam và Campuchia, Mekong là một tuyến đường thủy quan trọng, cung cấp nguồn sống thiết yếu cho 60 triệu dân cư sinh sống dọc theo bờ sông.
Nếu kiểm soát của cả Biển Đông và Mekong, thì Trung Quốc sẽ hoàn thành một phần chiến lược "chia nhỏ và cô lập" khu vực Đông Nam Á.
Nạn đói còn nguy hiểm nhiều lần hơn chiến tranh
Kiểm soát dòng chảy của sông Mekong với các con đập dọc theo tuyến đường này đồng nghĩa với việc kiểm soát khả năng tiếp cận với nguồn thực phẩm, và từ đó là sinh kế của hàng chục triệu người trong các cộng đồng ven sông ở hạ lưu.
Trong số các đập thủy điện trên sông Mekong, phần lớn các đập đang hoạt động đều nằm trên lãnh thổ Trung Quốc, có tổng công suất lên tới hơn 15.000 Megawatts. Con số này bao gồm hàng loạt các đập công suất lớn công suất trên 1.000 MW, bao gồm cả đập Nọa Trát Độ (sản lượng 5.850 MW).
Tổng cộng lại các đập này có thể giữ lại 23 tỷ m3 nước, tương ứng 27% lưu lượng hàng năm của sông Mekong giữa Trung Quốc và Thái Lan. Các đập khác ở hạ lưu sông Mekong với sản lượng chỉ hàng chục hoặc hàng trăm MW thực sự chẳng thể so sánh với các đập của Trung Quốc.
Điểm mấu chốt cần nhớ là: Các đập của Trung Quốc có thể điều chỉnh dòng chảy của sông Mekong.
Điều này thậm chí còn rõ rệt hơn trong mùa khô khi Cao nguyên Tây Tạng đóng góp từ 40- 70% lượng nước cho dòng sông. Tầm ảnh hưởng đến nguồn thực phẩm và sinh kế vô cùng to lớn, nhưng sẽ trở nên nghiêm trọng rất nhiều nếu 11 con đập lớn đang được đề xuất, trong đó có một nửa liên quan tới Trung Quốc, được thông qua.
Một báo cáo mới đây của Viện Môi trường và UNESCO cho thấy dòng chảy trầm tích trên sông Mekong có thể giảm tới 94% nếu các đập trên xây xong. Điều này sẽ tác động tiêu cực đến sản lượng đánh bắt cá và tình trạng của sông Mekong. Điều này tất nhiên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các cộng đồng dân cư ở hạ nguồn sinh sống ven sông.
Đáng lo ngại hơn, đề xuất [của Trung Quốc] về tăng sản lượng điện và tăng trưởng kinh tế cho các nền kinh tế của hạ lưu sông Mekong chỉ là những lời nói dối trá. Nhiều đập hạ lưu sông Mekong được đề xuất ở trên sẽ xuất khẩu điện năng sang Trung Quốc, và những đập khác sẽ gây ra các tác động tiêu cực trực tiếp đến nền kinh tế.
Giới phân tích dự đoán trong 5 thập niên tới, tổng thiệt hại cho các nền kinh tế hạ lưu sông Mekong sẽ lên tới 7,3 tỷ USD, trong đó Việt Nam và Campuchia sẽ là 2 quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Đó là chưa kể vô vàn các thiệt hại về mặt xã hội chưa thể thống kê được.
Vũ khí mới của Trung Quốc- Đập nước
Trong một chuyến đi gần đây tới Lào, tôi chia sẻ những lo ngại về các đập Trung Quốc đang được sử dụng làm đòn bẩy chiến lược, tạo ra các thác nước tràn từ thượng nguồn đổ về không báo trước không chỉ ảnh hưởng đến cộng đồng dân cư mà còn cả sự an toàn của các đập hạ lưu.
Trong trường hợp này, các đập ở hạ lưu cần phải xả nước ngay lập tức qua đập tràn. Hậu quả ít nghiêm trọng nhất là các nước chỉ mất đi sản lượng điện cần thiết, giảm nguồn cung điện. Nếu tệ hơn, nó có thể gây ra những trận lũ quét tồi tệ ở hạ lưu và đe dọa an toàn cho hệ thống đập ở hạ lưu.
Nhiều đập trên các nhánh của sông Mekong hiện không được thông báo về việc xả nước trên thượng nguồn sông Mekong, khiến cho nhà quản lý ở thế bị động và buộc phải xả nước gây lũ lụt ở hạ du khi bất ngờ nhận thêm nước..
Một trong những nhà vận hành của một con đập liên doanh ở Lào đã chia sẻ rằng họ hầu như không bao giờ nhận được thông báo trước khi Trung Quốc muốn xả nước từ trên thượng nguồn.
Các
đập không có nước, hoặc không có đủ nước trong hồ chứa, cũng khiến cho
các nền kinh tế gián đoạn vì chúng không thể cung cấp đủ sản lượng điện
như dự kiến. Ngoài việc các công ty Trung Quốc kiểm soát dòng chảy của
sông Mekong ở thượng nguồn, sản lượng điện còn phụ thuộc hoàn toàn vào
lượng nước ít ỏi vào mỗi mùa khô hàng năm.
Hiện tượng mặn hóa của sông Mekong ở cửa sông tại Việt Nam là một ví dụ; xói mòn đất qua hệ thống sông là một ví dụ khác. Đây là một vấn đề lớn đối với những người dân phụ thuộc vào dòng sông (đồng bằng sông Cửu Long ở Việt Nam sản xuất 40 % sản lượng gạo của cả nước và cung cấp phần lớn phù sa cho lưu vực).
Dự án Thiên hà- Nguy cơ mới
Trung Quốc còn nắm giữ một vũ khí nữa: Dự án Thiên Hà. Dự án này giúp gieo mây tạo mưa nhân tạo nhằm tăng lượng mưa trên cao nguyên Tây Tạng (nơi khởi nguồn các dòng sông xuyên biên giới chính, bao gồm Mekong, Brahmaputra, Indus và Salween) lên tới 10 tỷ mét khối. Lượng nước này chiếm 7% lượng mưa tiêu thụ hiện tại của Trung Quốc.
Nước có thể được điều chỉnh bởi hệ thống đập của Trung Quốc hoặc phân phối vào các hệ thống kênh mương phục vụ nhu cầu nội địa. Nhưng theo lời ông Janos Pasztor của Hội đồng Carnegie, việc gieo mưa nhân tạo khiến cho "mưa rơi ở một số điểm và một số nơi khác không hề có mưa".
Kiểm soát thời tiết và đảm bảo lượng mưa ở Trung Quốc là bước tiếp theo để kiểm soát lượng nước đến các con sông của các nước láng giềng. Trong thực tế, điều này là đáng lo ngại vì Trung Quốc đang sở hữu một kỉ lục quản lý tài nguyên thiên nhiên tồi tệ: khoảng 70% các con sông và hồ ở Trung Quốc bị ô nhiễm.
Hơn
nữa, khả năng kiểm soát lượng mưa có thể tạo ra nhiều vấn đề hơn nữa.
Vào những thời điểm tốt đẹp, nó khuyến khích các quốc gia xây dựng các
đập điện, còn nếu tình hình xấu đi, điều này có nghĩa là hạn hán ở hạ
nguồn và sự hình thành một vũ khí nước hủy diệt.
Nỗ lực nạo vét luồng lạch trá hình
Đập nước và lượng mưa chỉ là một phần trong kế hoạch của Trung Quốc. Trái ngược với việc bồi đắp trái phép ở Biển Đông, trên sông Mekong, Trung Quốc đã bắt tay vào cái gọi là "Dự án cải tạo luồng lạch". Dự án này bao gồm việc nổ mìn các đảo nhỏ, ghềnh và đá ở sông Mekong để tạo ra một tuyến đường thủy xuyên qua trung tâm lục địa Đông Nam Á đến Lào.
Dự án này không chỉ tạo ra thêm một kênh xuất khẩu hàng hóa nhanh chóng trên sông từ Trung Quốc tới các nước Đông Nam Á mà còn gây những thiệt hại về môi trường và xã hội nặng nề cho các nước quốc gia này.
Nhìn thấy điều này nên chính phủ Thái Lan vẫn chưa đồng ý triển khai dự án của Trung Quốc trên đoạn sông Mekong qua lãnh thổ mình.
Với chính sách đối ngoại hiếu chiến của Bắc Kinh như hiện tại, trong trường hợp xảy ra chiến tranh, tuyến đường thủy này sẽ trở thành cơn ác mộng kinh hoàng.
Lựa chọn nào cho các quốc gia Đông Nam Á?
Không ngạc nhiên gì khi các quốc gia Đông Nam Á và các bên liên quan khác từ lâu đã cố gắng thúc đẩy Trung Quốc ngồi vào bàn đàm phán để thiết lập nên những quy tắc hợp tác phù hợp.
Nhưng để đạt được mục tiêu đó, các quốc gia Đông Nam Á, những nước nắm phần thua thiệt trong cuộc chơi này, cần đạt được sự đồng thuận lớn hơn. Các đối tác châu Âu ở các đập trên sông Mekong nên tìm hiểu các dự án năng lượng thay thế cho thủy điện. Những nước khác như Úc, cần phải tránh xa thái độ dĩ hòa vi quý với Trung Quốc.
Sự kiểm soát ngày càng tăng của Trung Quốc đối với sông Mekong đang là một nhân tố quan trọng gây bất ổn trong khu vực. Các quốc gia Đông Nam Á có hai lựa chọn: đoàn kết để tạo ra sức mạnh tập thể đấu tranh với Trung Quốc hoặc ngồi yên hứng chịu các tổn thất từ quốc gia láng giềng này.
---
Việc
xây dựng, quân sự hóa trái phép của chính quyền Bắc Kinh tại Biển Đông
gần hoàn tất. Với các biện pháp đe dọa và ép buộc, Trung Quốc giờ đây có
thể lộng hành trên một trong những tuyến giao thông đường biển chính
của Đông Nam Á. Điều này khiến cho việc tuân thủ các luật và quy định
quốc tế trở thành một trò hề.Tuy nhiên, Trung Quốc còn đang ngắm một "miếng mồi ngon" khác nữa. Đó là con sông Mekong, chạy xuyên phần đất liền của Đông Nam Á.
Bắt nguồn từ Trung Quốc (có tên là Lan Thương), chảy qua Myanmar, Thái Lan, Lào, Việt Nam và Campuchia, Mekong là một tuyến đường thủy quan trọng, cung cấp nguồn sống thiết yếu cho 60 triệu dân cư sinh sống dọc theo bờ sông.
Nếu kiểm soát của cả Biển Đông và Mekong, thì Trung Quốc sẽ hoàn thành một phần chiến lược "chia nhỏ và cô lập" khu vực Đông Nam Á.
Nạn đói còn nguy hiểm nhiều lần hơn chiến tranh
Kiểm soát dòng chảy của sông Mekong với các con đập dọc theo tuyến đường này đồng nghĩa với việc kiểm soát khả năng tiếp cận với nguồn thực phẩm, và từ đó là sinh kế của hàng chục triệu người trong các cộng đồng ven sông ở hạ lưu.
Trong số các đập thủy điện trên sông Mekong, phần lớn các đập đang hoạt động đều nằm trên lãnh thổ Trung Quốc, có tổng công suất lên tới hơn 15.000 Megawatts. Con số này bao gồm hàng loạt các đập công suất lớn công suất trên 1.000 MW, bao gồm cả đập Nọa Trát Độ (sản lượng 5.850 MW).
Tổng cộng lại các đập này có thể giữ lại 23 tỷ m3 nước, tương ứng 27% lưu lượng hàng năm của sông Mekong giữa Trung Quốc và Thái Lan. Các đập khác ở hạ lưu sông Mekong với sản lượng chỉ hàng chục hoặc hàng trăm MW thực sự chẳng thể so sánh với các đập của Trung Quốc.
Tình trạng khô hạn ở hạ lưu sông Mekong. Ảnh: Forbes/Getty
Điều này thậm chí còn rõ rệt hơn trong mùa khô khi Cao nguyên Tây Tạng đóng góp từ 40- 70% lượng nước cho dòng sông. Tầm ảnh hưởng đến nguồn thực phẩm và sinh kế vô cùng to lớn, nhưng sẽ trở nên nghiêm trọng rất nhiều nếu 11 con đập lớn đang được đề xuất, trong đó có một nửa liên quan tới Trung Quốc, được thông qua.
Một báo cáo mới đây của Viện Môi trường và UNESCO cho thấy dòng chảy trầm tích trên sông Mekong có thể giảm tới 94% nếu các đập trên xây xong. Điều này sẽ tác động tiêu cực đến sản lượng đánh bắt cá và tình trạng của sông Mekong. Điều này tất nhiên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các cộng đồng dân cư ở hạ nguồn sinh sống ven sông.
Đáng lo ngại hơn, đề xuất [của Trung Quốc] về tăng sản lượng điện và tăng trưởng kinh tế cho các nền kinh tế của hạ lưu sông Mekong chỉ là những lời nói dối trá. Nhiều đập hạ lưu sông Mekong được đề xuất ở trên sẽ xuất khẩu điện năng sang Trung Quốc, và những đập khác sẽ gây ra các tác động tiêu cực trực tiếp đến nền kinh tế.
Giới phân tích dự đoán trong 5 thập niên tới, tổng thiệt hại cho các nền kinh tế hạ lưu sông Mekong sẽ lên tới 7,3 tỷ USD, trong đó Việt Nam và Campuchia sẽ là 2 quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Đó là chưa kể vô vàn các thiệt hại về mặt xã hội chưa thể thống kê được.
Vũ khí mới của Trung Quốc- Đập nước
Trong một chuyến đi gần đây tới Lào, tôi chia sẻ những lo ngại về các đập Trung Quốc đang được sử dụng làm đòn bẩy chiến lược, tạo ra các thác nước tràn từ thượng nguồn đổ về không báo trước không chỉ ảnh hưởng đến cộng đồng dân cư mà còn cả sự an toàn của các đập hạ lưu.
Trong trường hợp này, các đập ở hạ lưu cần phải xả nước ngay lập tức qua đập tràn. Hậu quả ít nghiêm trọng nhất là các nước chỉ mất đi sản lượng điện cần thiết, giảm nguồn cung điện. Nếu tệ hơn, nó có thể gây ra những trận lũ quét tồi tệ ở hạ lưu và đe dọa an toàn cho hệ thống đập ở hạ lưu.
Nhiều đập trên các nhánh của sông Mekong hiện không được thông báo về việc xả nước trên thượng nguồn sông Mekong, khiến cho nhà quản lý ở thế bị động và buộc phải xả nước gây lũ lụt ở hạ du khi bất ngờ nhận thêm nước..
Một trong những nhà vận hành của một con đập liên doanh ở Lào đã chia sẻ rằng họ hầu như không bao giờ nhận được thông báo trước khi Trung Quốc muốn xả nước từ trên thượng nguồn.
Đập thủy điện Cảnh Hồng của Trung Quốc trên sông Mekong. Ảnh: International rivers
Hiện tượng mặn hóa của sông Mekong ở cửa sông tại Việt Nam là một ví dụ; xói mòn đất qua hệ thống sông là một ví dụ khác. Đây là một vấn đề lớn đối với những người dân phụ thuộc vào dòng sông (đồng bằng sông Cửu Long ở Việt Nam sản xuất 40 % sản lượng gạo của cả nước và cung cấp phần lớn phù sa cho lưu vực).
Dự án Thiên hà- Nguy cơ mới
Trung Quốc còn nắm giữ một vũ khí nữa: Dự án Thiên Hà. Dự án này giúp gieo mây tạo mưa nhân tạo nhằm tăng lượng mưa trên cao nguyên Tây Tạng (nơi khởi nguồn các dòng sông xuyên biên giới chính, bao gồm Mekong, Brahmaputra, Indus và Salween) lên tới 10 tỷ mét khối. Lượng nước này chiếm 7% lượng mưa tiêu thụ hiện tại của Trung Quốc.
Nước có thể được điều chỉnh bởi hệ thống đập của Trung Quốc hoặc phân phối vào các hệ thống kênh mương phục vụ nhu cầu nội địa. Nhưng theo lời ông Janos Pasztor của Hội đồng Carnegie, việc gieo mưa nhân tạo khiến cho "mưa rơi ở một số điểm và một số nơi khác không hề có mưa".
Kiểm soát thời tiết và đảm bảo lượng mưa ở Trung Quốc là bước tiếp theo để kiểm soát lượng nước đến các con sông của các nước láng giềng. Trong thực tế, điều này là đáng lo ngại vì Trung Quốc đang sở hữu một kỉ lục quản lý tài nguyên thiên nhiên tồi tệ: khoảng 70% các con sông và hồ ở Trung Quốc bị ô nhiễm.
Đập nước và lượng mưa chỉ là một phần trong kế hoạch của Trung Quốc. Trái ngược với việc bồi đắp trái phép ở Biển Đông, trên sông Mekong, Trung Quốc đã bắt tay vào cái gọi là "Dự án cải tạo luồng lạch". Dự án này bao gồm việc nổ mìn các đảo nhỏ, ghềnh và đá ở sông Mekong để tạo ra một tuyến đường thủy xuyên qua trung tâm lục địa Đông Nam Á đến Lào.
Dự án này không chỉ tạo ra thêm một kênh xuất khẩu hàng hóa nhanh chóng trên sông từ Trung Quốc tới các nước Đông Nam Á mà còn gây những thiệt hại về môi trường và xã hội nặng nề cho các nước quốc gia này.
Nhìn thấy điều này nên chính phủ Thái Lan vẫn chưa đồng ý triển khai dự án của Trung Quốc trên đoạn sông Mekong qua lãnh thổ mình.
Với chính sách đối ngoại hiếu chiến của Bắc Kinh như hiện tại, trong trường hợp xảy ra chiến tranh, tuyến đường thủy này sẽ trở thành cơn ác mộng kinh hoàng.
Lựa chọn nào cho các quốc gia Đông Nam Á?
Không ngạc nhiên gì khi các quốc gia Đông Nam Á và các bên liên quan khác từ lâu đã cố gắng thúc đẩy Trung Quốc ngồi vào bàn đàm phán để thiết lập nên những quy tắc hợp tác phù hợp.
Nhưng để đạt được mục tiêu đó, các quốc gia Đông Nam Á, những nước nắm phần thua thiệt trong cuộc chơi này, cần đạt được sự đồng thuận lớn hơn. Các đối tác châu Âu ở các đập trên sông Mekong nên tìm hiểu các dự án năng lượng thay thế cho thủy điện. Những nước khác như Úc, cần phải tránh xa thái độ dĩ hòa vi quý với Trung Quốc.
Sự kiểm soát ngày càng tăng của Trung Quốc đối với sông Mekong đang là một nhân tố quan trọng gây bất ổn trong khu vực. Các quốc gia Đông Nam Á có hai lựa chọn: đoàn kết để tạo ra sức mạnh tập thể đấu tranh với Trung Quốc hoặc ngồi yên hứng chịu các tổn thất từ quốc gia láng giềng này.
Mêkông sắp thành một Biển Đông mới trong tranh chấp?
Chủ Nhật | 07/01/2018 11:47
Bloomberg
Bắc Kinh đang âm thầm thúc đẩy các lợi ích của mình tại khu vực sông Mêkông.
Trong hai ngày 10-11/1/2018, Hội nghị thượng đỉnh cơ chế Hợp Tác Lan
Thương – Mêkông lần thứ 2 sẽ mở ra tại Phnom Penh, Campuchia. Nhân dịp
này, nhật báo South China Morning Post đã đặt thành tựa câu hỏi: “Phải
chăng sông Mêkông sắp trở thành một Biển Đông mới trong tranh chấp khu
vực?”.
Tại Hội nghị Phnom Penh năm nay, lãnh đạo 6 nước trong nhóm hợp tác Lan Thương - Mêkông sẽ thông qua dự thảo một kế hoạch 5 năm nhằm phát triển vùng sông Mêkông đã được ngoại trưởng 6 nước thành viên là Trung Quốc, Myanmar, Thái Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam, nhất trí nhân cuộc họp vào tháng qua ở Trung Quốc.
Phát biểu ở hội nghị nói trên tại Vân Nam, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị cho là cơ chế do Bắc Kinh đứng đầu có khả năng thúc đẩy phát triển kinh tế ở cả 6 nước ven sông và Trung Quốc dự kiến tài trợ cho hàng chục đề án. Tuy nhiên, theo báo South China Morning Post, giới bảo vệ môi trường đã tỏ thái độ quan ngại về tác hại của các đề án phát triển đối với môi trường sông Mêkông, điều mà ông Vương Nghị chưa bao giờ đề cập đến trong các cuộc thảo luận công khai.
Bắt nguồn từ Tây Tạng, sông Mêkông, tên gọi tiếng Hoa là Lan Thương (Lancang), đã chảy qua Trung Quốc trước khi đổ xuống, Myanmar, Thái Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam, rồi ra Biển Đông. Cả 6 nước đều là thành viên của cơ chế Hợp Tác Lan Thương-Mêkông, và ngoại trừ Trung Quốc, năm nước còn lại đều là thành viên hiệp hội Đông Nam Á ASEAN.
Kiểm soát được Mêkông là khống chế được kinh tế Đông Nam Á
Cho đến nay, sông Mêkông là một nguồn tài nguyên to lớn cho khu vực, với vùng hạ lưu là vùng đất màu mỡ nhất thế giới cho nông nghiệp, ngư nghiêp. Đối với đa số các chuyên gia, kiểm soát được con sông này đồng nghĩa với kiểm soát được phần lớn kinh tế Đông Nam Á. Chính vì vậy, giới quan sát nhận định là có khả năng dòng nước này sẽ trở thành một điểm tranh chấp lớn nhất giữa Trung Quốc và ASEAN sau tranh chấp Biển Đông.
Bắc Kinh thiết lập cơ chế Hợp Tác Lan Thương - Mêkông vào năm 2015.
Nhiều người xem đó là một cơ chế cạnh tranh với Ủy ban Sông Mêkông -
Mêkông River Commission - đã ra đời và hoạt động từ hơn 60 năm nay. Ủy
ban này chỉ bao gồm 4 nước Việt Nam, Campuchia, Lào và Thái Lan, không
có Trung Quốc và Myanmar.
Trung Quốc được mời tham gia Ủy ban nhưng đã từ chối, chỉ đồng ý làm « đối tác đối thoại”. Điều đó có nghĩa là Bắc Kinh có thể đứng ngoài quy định của Ủy ban theo đó các nước thành viên mỗi khi có đề án xây đập trên sông, thì phải đệ trình kế hoạch để thảo luận.
Theo South China Morning Post, cơ chế Hợp Tác Lan Thương - Mêkông của Trung Quốc, trên nguyên tắc là một kênh thông tin và một cơ cấu thúc đẩy phát triển kinh tế, thế nhưng hiệu quả của nó cần được chứng minh thêm, trong lúc ý đồ địa chính trị lại gây nên nhiều quan ngại.
Đối với giới bảo vệ môi trường, các đề án phát triển thủy điện của Trung Quốc và các nước khác đã đe dọa tương lai của cả con sông lẫn cư dân ven sông, vì các đập thủy điện lớn tác hại nặng nề đến hệ sinh thái, đe dọa sinh kế của hàng triệu người.
Theo bà Deetes, từ khi mở đập thủy điện Mạn Loan, con đập đầu tiên trên dòng chính sông Mêkông vào năm 1995, Trung Quốc sau đó đã xây thêm 7 con đập khác và đang hoặc có kế hoạch làm thêm 20 đập nữa ở Vân Nam, Tây Tạng, Thanh Hải.Theo nhà bảo vệ môi sinh Thái Lan Pianporn Deetes: "Đối với các cộng đồng cư dân ở vùng hạ lưu, các con đâp xây ở thượng nguồn đã làm thay đổi rất lớn chu kỳ lũ-hạn tự nhiên của sông và ngăn chặn dòng chảy của phù sa, qua đó tác hại đến hệ sinh thái... Tác động (của các con đập mà Trung Quốc xây trên thượng nguồn) trên mực nước và ngư nghiệp đã được ghi nhận dọc biên giới Thái Lan và Myanmar”.
Các chuyên gia môi trường cho rằng việc Trung Quốc thiếu tham khảo các láng giềng ở vùng hạ lưu con sông, cũng như thiếu đánh giá về tác hại của đập trên con sông và cư dân đã khiến cho việc phát triển khu vực thêm phức tạp.
Thúc đẩy quyền lợi Trung Quốc
Giới quan sát cho rằng Bắc Kinh đã khéo lợi dụng việc cơ chế Hợp tác Lan Thương - Mêkông ít được truyền thông quốc tế chú ý để âm thầm thúc đẩy các lợi ích của mình, và phô trương rằng cơ chế này là một trong những phương cách tốt nhất để tăng cường quan hệ với ASEAN.
Đối với chuyên gia Milton Osborne, nguyên là một nhà ngoại giao Úc, "việc Trung Quốc thiết lập cơ chế Hợp Tác Lan Thương - Mêkông phản ánh sự công nhận muộn màng từ phía Bắc Kinh, là chính sách của họ liên quan đến sông Mê Kông đã để ý quá ít đến quyền lợi các nước ở hạ nguồn".
Trong hai năm từ khi thiết lập cơ chế này, Trung Quốc đã tổ chức 3 cuộc họp cấp ngoại trưởng và dành hàng tỷ đô la tài trợ cho khoảng 45 đề án, từ việc xây dựng các cơ quan nghiên cứu tài nguyên cho đến hợp tác trên các đề án kết nối khu vực, công nghiệp, thương mai xuyên biên giới, nông nghiệp và giảm nghèo khó.
Trong cơn khát năng lượng, một số quốc gia ven sông đã sẵn sàng theo chân Trung Quốc. Lào chẳng hạn, đang thúc đẩy kế hoạch xây con đập thứ 3 trên dòng chính sông Mêkông, bất chấp phản đối của láng giềng Việt Nam và Uỷ Ban sông Mêkông.
Theo bà Deetes: "Các công ty Trung Quốc đầu tư trực tiếp vào hơn 6 con đập trên dòng chính sông Mêkông ở vùng hạ nguồn, trong đó có cả hai đập Don Sahong và Pak Beng ở Lào. Việc phát triển các con đập này không tuân thủ thông lệ tốt của quốc tế là phải quan tâm và tránh hay giảm thiểu tác động đến đời sống và môi trường".
Sẽ là một điều tốt cho các nước hạ nguồn nếu Trung Quốc đồng ý trên một thỏa thuận theo đó họ thông báo cho các láng giềng mỗi khi cho xả nước từ đập thủy điện của mình. Nhưng Bắc Kinh chưa đồng ý tham gia vào một hệ thống như vậy.
Marc Goichot, một cố vấn thuộc chương trình Greater Mêkông Programme của Quỹ Bảo Tồn Thiên Nhiên WWF, cho rằng chính những khó khăn mà Ủy Ban sông Mêkông gặp phải đã biện giải cho sự tồn tại của cơ chế Hợp tác Lan Thương - Mêkông.
« Vấn đề của Ủy ban là có quá nhiều ràng buộc, hạn chế, nhất là chỉ
có 4 trên 6 quốc gia ven sông là thành viên, và chỉ lo vấn đề nguồn
nước, trong lúc sông ngòi không chỉ liên quan đến nước, mà cần đến sự
dấn thân nhiều hơn nữa của giới quy hoạch kinh tế, đầu tư, và lãnh vực
tư nhân".
Biển Đông và Mêkông: Trung Quốc áp dụng cùng một chiến thuật
Nhà nghiên cứu độc lập Elliot Brennan cho là vấn đề sông Mêkông có khả năng trở thành điểm tranh chấp lớn nhất giữa Trung Quốc và ASEAN sau Biển Đông, và đối với Bắc Kinh, kiểm soát con sông là một mục tiêu chiến lược.
Theo chuyên gia này: "Sau hơn một thập niên ngoại giao vụng về, Bắc Kinh đã học được cách sử dụng cây gậy và củ cà rốt trong vùng... Bắc Kinh hiểu rõ hơn bao giờ hết những gì các nước ASEAN muốn và đã thâm nhập được rất sâu (vào nội bộ ASEAN) để ảnh hưởng đến quá trình ra quyết định của họ. Nếu Bắc Kinh thành công trong việc kiểm soát sự phát triển của sông Mêkông, họ sẽ nhanh chóng biến nó thành một động mạch quan trọng để Trung Quốc vươn lên và tăng gia ảnh hưởng trong ASEAN".
Thitinan Pongsudhirak, Giáo sư nghiên cứu quốc tế Đại Học Chulalongkorn ở Bangkok, cho rằng những động thái của Trung Quốc đối với sông Mêkông tương tự như chiến thuật họ đã dùng trong tranh chấp Biển Đông. "Cơ chế Hợp Tác Lan Thương - Mêkông là biểu hiện cho thấy Trung Quốc chỉ chơi theo các luật lệ của riêng họ. Họ đã tạo ra sự đã rồi bằng cách xây dựng các con đập ở thượng nguồn để gây thiệt hại cho các nước ở hạ nguồn, rồi sau đó thành lập cơ quan quản lý riêng của họ để bác bỏ Ủy Ban sông Mêkông".
Giáo sư Thái Lan ghi nhận tiếp "Trung Quốc cũng đàm phán song phương với từng nước ở vùng sông Mêkông để các quốc gia này không thể đoàn kết lại để chống lại Bắc Kinh trong tư cách là một khối khu vực".
Tại Hội nghị Phnom Penh năm nay, lãnh đạo 6 nước trong nhóm hợp tác Lan Thương - Mêkông sẽ thông qua dự thảo một kế hoạch 5 năm nhằm phát triển vùng sông Mêkông đã được ngoại trưởng 6 nước thành viên là Trung Quốc, Myanmar, Thái Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam, nhất trí nhân cuộc họp vào tháng qua ở Trung Quốc.
Phát biểu ở hội nghị nói trên tại Vân Nam, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị cho là cơ chế do Bắc Kinh đứng đầu có khả năng thúc đẩy phát triển kinh tế ở cả 6 nước ven sông và Trung Quốc dự kiến tài trợ cho hàng chục đề án. Tuy nhiên, theo báo South China Morning Post, giới bảo vệ môi trường đã tỏ thái độ quan ngại về tác hại của các đề án phát triển đối với môi trường sông Mêkông, điều mà ông Vương Nghị chưa bao giờ đề cập đến trong các cuộc thảo luận công khai.
Bắt nguồn từ Tây Tạng, sông Mêkông, tên gọi tiếng Hoa là Lan Thương (Lancang), đã chảy qua Trung Quốc trước khi đổ xuống, Myanmar, Thái Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam, rồi ra Biển Đông. Cả 6 nước đều là thành viên của cơ chế Hợp Tác Lan Thương-Mêkông, và ngoại trừ Trung Quốc, năm nước còn lại đều là thành viên hiệp hội Đông Nam Á ASEAN.
Kiểm soát được Mêkông là khống chế được kinh tế Đông Nam Á
Cho đến nay, sông Mêkông là một nguồn tài nguyên to lớn cho khu vực, với vùng hạ lưu là vùng đất màu mỡ nhất thế giới cho nông nghiệp, ngư nghiêp. Đối với đa số các chuyên gia, kiểm soát được con sông này đồng nghĩa với kiểm soát được phần lớn kinh tế Đông Nam Á. Chính vì vậy, giới quan sát nhận định là có khả năng dòng nước này sẽ trở thành một điểm tranh chấp lớn nhất giữa Trung Quốc và ASEAN sau tranh chấp Biển Đông.
 |
| Nông dân Thái Lan phản đối xây các con đập ở thượng lưu Mêkông. |
Trung Quốc được mời tham gia Ủy ban nhưng đã từ chối, chỉ đồng ý làm « đối tác đối thoại”. Điều đó có nghĩa là Bắc Kinh có thể đứng ngoài quy định của Ủy ban theo đó các nước thành viên mỗi khi có đề án xây đập trên sông, thì phải đệ trình kế hoạch để thảo luận.
Theo South China Morning Post, cơ chế Hợp Tác Lan Thương - Mêkông của Trung Quốc, trên nguyên tắc là một kênh thông tin và một cơ cấu thúc đẩy phát triển kinh tế, thế nhưng hiệu quả của nó cần được chứng minh thêm, trong lúc ý đồ địa chính trị lại gây nên nhiều quan ngại.
Đối với giới bảo vệ môi trường, các đề án phát triển thủy điện của Trung Quốc và các nước khác đã đe dọa tương lai của cả con sông lẫn cư dân ven sông, vì các đập thủy điện lớn tác hại nặng nề đến hệ sinh thái, đe dọa sinh kế của hàng triệu người.
 |
Theo bà Deetes, từ khi mở đập thủy điện Mạn Loan, con đập đầu tiên trên dòng chính sông Mêkông vào năm 1995, Trung Quốc sau đó đã xây thêm 7 con đập khác và đang hoặc có kế hoạch làm thêm 20 đập nữa ở Vân Nam, Tây Tạng, Thanh Hải.Theo nhà bảo vệ môi sinh Thái Lan Pianporn Deetes: "Đối với các cộng đồng cư dân ở vùng hạ lưu, các con đâp xây ở thượng nguồn đã làm thay đổi rất lớn chu kỳ lũ-hạn tự nhiên của sông và ngăn chặn dòng chảy của phù sa, qua đó tác hại đến hệ sinh thái... Tác động (của các con đập mà Trung Quốc xây trên thượng nguồn) trên mực nước và ngư nghiệp đã được ghi nhận dọc biên giới Thái Lan và Myanmar”.
Các chuyên gia môi trường cho rằng việc Trung Quốc thiếu tham khảo các láng giềng ở vùng hạ lưu con sông, cũng như thiếu đánh giá về tác hại của đập trên con sông và cư dân đã khiến cho việc phát triển khu vực thêm phức tạp.
Thúc đẩy quyền lợi Trung Quốc
Giới quan sát cho rằng Bắc Kinh đã khéo lợi dụng việc cơ chế Hợp tác Lan Thương - Mêkông ít được truyền thông quốc tế chú ý để âm thầm thúc đẩy các lợi ích của mình, và phô trương rằng cơ chế này là một trong những phương cách tốt nhất để tăng cường quan hệ với ASEAN.
Đối với chuyên gia Milton Osborne, nguyên là một nhà ngoại giao Úc, "việc Trung Quốc thiết lập cơ chế Hợp Tác Lan Thương - Mêkông phản ánh sự công nhận muộn màng từ phía Bắc Kinh, là chính sách của họ liên quan đến sông Mê Kông đã để ý quá ít đến quyền lợi các nước ở hạ nguồn".
Trong hai năm từ khi thiết lập cơ chế này, Trung Quốc đã tổ chức 3 cuộc họp cấp ngoại trưởng và dành hàng tỷ đô la tài trợ cho khoảng 45 đề án, từ việc xây dựng các cơ quan nghiên cứu tài nguyên cho đến hợp tác trên các đề án kết nối khu vực, công nghiệp, thương mai xuyên biên giới, nông nghiệp và giảm nghèo khó.
Trong cơn khát năng lượng, một số quốc gia ven sông đã sẵn sàng theo chân Trung Quốc. Lào chẳng hạn, đang thúc đẩy kế hoạch xây con đập thứ 3 trên dòng chính sông Mêkông, bất chấp phản đối của láng giềng Việt Nam và Uỷ Ban sông Mêkông.
Theo bà Deetes: "Các công ty Trung Quốc đầu tư trực tiếp vào hơn 6 con đập trên dòng chính sông Mêkông ở vùng hạ nguồn, trong đó có cả hai đập Don Sahong và Pak Beng ở Lào. Việc phát triển các con đập này không tuân thủ thông lệ tốt của quốc tế là phải quan tâm và tránh hay giảm thiểu tác động đến đời sống và môi trường".
Sẽ là một điều tốt cho các nước hạ nguồn nếu Trung Quốc đồng ý trên một thỏa thuận theo đó họ thông báo cho các láng giềng mỗi khi cho xả nước từ đập thủy điện của mình. Nhưng Bắc Kinh chưa đồng ý tham gia vào một hệ thống như vậy.
Marc Goichot, một cố vấn thuộc chương trình Greater Mêkông Programme của Quỹ Bảo Tồn Thiên Nhiên WWF, cho rằng chính những khó khăn mà Ủy Ban sông Mêkông gặp phải đã biện giải cho sự tồn tại của cơ chế Hợp tác Lan Thương - Mêkông.
 |
| Ngày càng nhiều đập thủy điện được xây dựng, tác động nghiêm trọng tới dòng chảy của sông Mêkông. |
Biển Đông và Mêkông: Trung Quốc áp dụng cùng một chiến thuật
Nhà nghiên cứu độc lập Elliot Brennan cho là vấn đề sông Mêkông có khả năng trở thành điểm tranh chấp lớn nhất giữa Trung Quốc và ASEAN sau Biển Đông, và đối với Bắc Kinh, kiểm soát con sông là một mục tiêu chiến lược.
Theo chuyên gia này: "Sau hơn một thập niên ngoại giao vụng về, Bắc Kinh đã học được cách sử dụng cây gậy và củ cà rốt trong vùng... Bắc Kinh hiểu rõ hơn bao giờ hết những gì các nước ASEAN muốn và đã thâm nhập được rất sâu (vào nội bộ ASEAN) để ảnh hưởng đến quá trình ra quyết định của họ. Nếu Bắc Kinh thành công trong việc kiểm soát sự phát triển của sông Mêkông, họ sẽ nhanh chóng biến nó thành một động mạch quan trọng để Trung Quốc vươn lên và tăng gia ảnh hưởng trong ASEAN".
Thitinan Pongsudhirak, Giáo sư nghiên cứu quốc tế Đại Học Chulalongkorn ở Bangkok, cho rằng những động thái của Trung Quốc đối với sông Mêkông tương tự như chiến thuật họ đã dùng trong tranh chấp Biển Đông. "Cơ chế Hợp Tác Lan Thương - Mêkông là biểu hiện cho thấy Trung Quốc chỉ chơi theo các luật lệ của riêng họ. Họ đã tạo ra sự đã rồi bằng cách xây dựng các con đập ở thượng nguồn để gây thiệt hại cho các nước ở hạ nguồn, rồi sau đó thành lập cơ quan quản lý riêng của họ để bác bỏ Ủy Ban sông Mêkông".
Giáo sư Thái Lan ghi nhận tiếp "Trung Quốc cũng đàm phán song phương với từng nước ở vùng sông Mêkông để các quốc gia này không thể đoàn kết lại để chống lại Bắc Kinh trong tư cách là một khối khu vực".
Nguồn RFI
Trích nguồn:http://nhipcaudautu.vn/the-gioi/mekong-sap-thanh-mot-bien-dong-moi-trong-tranh-chap-3322048/
Tham vọng kiểm soát sông Mekong của Trung Quốc tai hại cho khu vực?
Tàu hàng Trung Quốc trên sông Mekong gần khu vực Tam giác Vàng Nguồn: https://www.voatiengviet.com/a/tham-vong-kiem-soat-song-mekong-cua-trung-quoc-tai-hai-cho-khu-vuc/4069311.htmlTrung Quốc đang tìm cách vận động các nước ở hạ lưu sông Mekong tham gia vào kế hoạch “cải thiện lưu thông” trên con sông này, tức là cho phép các kỹ sư cho nổ mình các bãi đá và cù lao trên sông để cho tàu bè lớn có thể di chuyển từ thượng nguồn ở tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, đến Luang Prabang của Lào và cuối cùng là đến tận Biển Đông, ông Richard Bernstein, một cựu phóng viên của tờ Time và New York Times, cho biết trên tạp chí ‘Foreign Policy’ của Mỹ.
Trong bài viết có tựa đề “Kế hoạch của Trung Quốc ở sông Mekong đe dọa gây ra thảm họa cho các nước ở hạ nguồn”, tác giả Bernstein dẫn lời những người chỉ trích nói rằng việc kiểm soát tuyến đường lưu thông trên sông Mekong là động thái chính yếu của Bắc Kinh để giành thế bá quyền ở khu vực. Hành động này được cho là sẽ gây ra những thảm họa kinh tế và môi trường tiềm tàng cho khu vực.
Lưu vực sông Mekong chảy qua các nước Trung Quốc, Myanmar, Thái Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam, là nguồn sống của 30 triệu người. Mặc dù là một trong những vùng sản xuất nông nghiệp trù phú nhất cũng như vùng có nguồn lợi thủy sản lớn thứ nhì thế giới (sau lưu vực sông Amazon) nhưng cấu tạo địa chất của dòng sông có nhiều thác ghềnh ngăn trở không thuận lợi cho tàu bè đi lại giao thương.
“Nếu ai đó kiểm soát được sông Mekong, thì họ sẽ kiểm soát được phần lớn kinh tế của vùng đông nam Á,” nhà báo Bernstein viết. Bắc Kinh đã tìm cách mở rộng phạm vi kiểm soát đối với con sông này bằng cách xây dựng các đập thủy điện trên thượng nguồn cũng như sáng lập cơ quan quản lý các hoạt động trên sông nằm dưới sự chi phối của họ.
Chưa kể các đập thủy điện của Lào, Campuchia và Thái Lan, chỉ riêng các đập của Trung Quốc trên sông Mekong đã có công suất 15.000 Megawatt điện – đủ để cấp điện cho một thành phố có quy mô từ một đến hai triệu dân.
Tuy nhiên nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng những đập thủy điện này sẽ thay đổi hoàn toàn hình thái của sông Mekong, sẽ biến nó thành một chuỗi những con kênh và hồ nước thuận lợi cho việc sản xuất điện nhưng lại đem lại hậu quả tai hại cho nguồn lợi thủy sản và các nông dân sống dọc theo lưu vực sông. Tôm cá sẽ bị chặn đường di cư không thể đến nơi sinh sản trong khi phù sa bị các con đập chặn lại ở thượng nguồn khiến cho các đồng lúa ở hạ nguồn không được bồi đắp.
“Người dân sống ở hạ lưu sẽ lãnh đủ... Họ có điện sinh hoạt nhưng họ sẽ không thể đánh bắt được như trước và lợi ích về điện không đủ bù cho thiệt hại về nguồn lợi thủy sản,” ông Apisom Intralawan thuộc Viện Nghiên cứu Tài nguyên Thiên nhiên và Quản lý Môi trường ở Chiang Rai, Thái Lan, được dẫn lời nói.
Hiện nay, Trung Quốc đã hoàn thành sáu đập thủy điện trên phần sông Mekong thuộc lãnh thổ của họ mà họ gọi là Lan Thương Giang mà các nước hạ lưu không thể làm gì được vì Trung Quốc đơn phương xây dựng những con đập này mà không hề tham vấn hay đàm phán gì với họ.
Nhà báo Bernstein đã đến thị trấn Chiang Khong ở Thái Lan nằm bên bờ Mekong và được cho biết rằng hai mươi năm trước người dân ở đây đã bắt đầu nhận ra được những thay đổi của con sông khi mà mực nước sông trở nên lên xuống thất thường. Khi truy tìm nguyên nhân, họ biết được đó là do các đập nước ở tỉnh Vân Nam.
Giờ đây, người dân nơi đây phải đối mặt với một vấn đề mới: Trung Quốc đã liên tục đưa ra yêu cầu từ năm nay sang năm khác là để họ dùng thuốc nổ để công phá 15 bãi đá và cù lao nhỏ để khai thông dòng chảy cho phép tàu có trọng lượng đến 500 tấn – tức là có chiều dài lên đến 100 mét, gần gấp đôi những tàu bè hiện di chuyển được trên sông Mekong – lưu thông.
Trung Quốc đã thực hiện được giai đoạn đầu của kế hoạch này. Họ đã phá các chướng ngại ở Myanmar. Hồi tháng Năm năm nay, ba tàu thăm dò của Trung Quốc đã đến Khon Phi Luong, một đoạn sông dài một dặm với nước chảy xiết nằm lọt giữa những ngọn núi ở Thái Lan và Lào. Đây là trở ngại sau cùng để tàu bè nặng 500 tấn có thể đi lại giữa Vân Nam và Luang Prabang.
Tàu thăm dò của Trung Quốc đưa đến kỹ sư và các thiết bị thăm dò của họ. Họ đối mặt với một nhóm những người dân chài lưới biểu tình yêu cầu chấm dứt việc cho nổ đá trên sông. Chính phủ Thái Lan hiểu được những lo lắng của người dân họ nên mặc dù một mặt họ cho phép Trung Quốc tiến hành khảo sát nhưng mặt khác vẫn chưa bật đèn xanh cho việc nổ đá.
“Trung Quốc cứ lần này đến lần khác thúc giục,” ông Chiang Khong, một người bán tạp hóa tham gia vào đoàn biểu tình, nói với Bernstein, “Nhưng lần nào chúng tôi cũng kháng cự”. Ngoài ra, quân đội Thái cũng lo ngại rằng việc khai thông ở Khon Phi Luong sẽ khiến đường biên giới giữa hai nước Lào và Thái Lan thay đổi.
Trong khi đó, sáu đập nước mà Trung Quốc đã xây dựng trên sông Lan Thương chỉ mới là khởi đầu. Theo tổ chức phi chính phủ International Rivers ở nước này có kế hoạch xây dựng đến 28 đập ở tỉnh Vân Nam. Ngoài ra, lưu vực sông Mekong còn 11 đập khác đã được xây hoặc lên kế hoạch xây ở các nước hạ nguồn, chưa kể 30 con đập khác trên các dòng phụ.
Bên cạnh đó, Bắc Kinh còn thực hiện một chiến dịch gọi là “ngoại giao sông Mekong”. Họ vận động thành lập một tổ chức quy tụ các nước thuộc lưu vực sông Mekong mà họ có thể chi phối. Tổ chức Ủy hội sông Mekong (MRC) được Mỹ và Nhật ủng hộ cũng như được Ngân hàng Thế giới khuyến khích nhưng không có sự tham gia của Trung Quốc. Thay vào đó, họ lập ra Tổ chức Hợp tác Lan Thương-Mekong (LMC) với sự tham gia đầy đủ của sáu nước lưu vực sông Mekong. LMC đã tổ chức cuộc họp đầu tiên hồi tháng Ba năm ngoái và được Trung Quốc ca ngợi là một bước quan trọng để thúc đẩy hợp tác khu vực.
Hiện tại chưa rõ tổ chức LMC chính xác sẽ hoạt động như thế nào nhưng nó dường như cũng giống như các tổ chức đa phương khác mà Trung Quốc sáng lập như Ngân hàng AIIB. LMC sẽ giúp cho Bắc Kinh nhiều quyền lực hơn để đề ra luật chơi và giúp họ thông qua đó có thể bóp nghẹt sự chống đối đối với những dự án của họ trên sông Mekong.
Diễn đàn Facebook