Một ông tiến sĩ đòi sửa ‘Tiếng Việt’ thành ‘Tiếq Việt’
Theo báo Thanh Niên, ông phó giáo sư-tiến sĩ này tên là Bùi Hiền, cựu hiệu phó trường Đại Học Sư Phạm Ngoại Ngữ Hà Nội, cựu phó viện trưởng Viện Nội Dung và Phương Pháp Dạy-Học Phổ Thông.
Mới đây, trong cuốn sách “Ngôn Ngữ ở Việt Nam – Hội Nhập và Phát Triển (tập 1)” dày 2,200 trang, do nhà xuất bản Dân Trí phát hành, nhân dịp “Hội thảo ngữ học toàn quốc” được tổ chức tại trường Đại Học Quy Nhơn, Bình Định, hồi Tháng Chín, trong bài viết “Chữ Quốc Ngữ và Hội Nhập Quốc Tế,” ông Bùi Hiền với đề nghị cải tiến chữ viết tiếng Việt gây nhiều tranh cãi.
Báo Thanh Niên dẫn lời ông Bùi Hiền cho biết: “Từ năm 1924, khi toàn quyền Đông Dương ký nghị định cho phép dạy chữ quốc ngữ bắt buộc ở cấp tiểu học, trải qua gần một thế kỷ, đến nay chữ quốc ngữ đã bộc lộ nhiều bất hợp lý, nên cần phải cải tiến để giản tiện, dễ nhớ, dễ sử dụng, tiết kiệm thời gian, vật tư…”
Những bất hợp lý mà ông Hiền đưa ra, đó là hiện tại, người Việt đang sử dụng hai, ba chữ cái để biểu đạt một âm vị phụ âm đứng đầu. Thí dụ: C – Q – K (cuốc, quốc, ca, kali), Tr – Ch (tra, cha), S – X (sa, xa)… Bên cạnh đó, lại dùng hai chữ cái ghép lại để biểu đạt âm vị một số phụ âm đứng cuối vần như Ch, Ng, Nh (mách, ông, tanh…).
“Đó là những hiện tượng không thống nhất, không theo một nguyên tắc chung nào dẫn đến khó khăn cho người đọc, người viết, thậm chí gây hiểu nhầm hoặc không hiểu được chính xác nội dung thông tin. Người học như trẻ em hay người nước ngoài, cũng rất hay mắc lỗi do sự phức tạp này mang lại,” ông Hiền nhận định.
Từ đó, ông Hiền kiến nghị chữ quốc ngữ cải tiến của ông dựa trên “tiếng nói văn hóa của Hà Nội cả về âm vị cơ bản lẫn sáu thanh điệu chuẩn, nguyên tắc mỗi chữ chỉ biểu đạt một âm vị, và mỗi âm vị chỉ có một chữ cái tương ứng biểu đạt.”
Nói với báo Thanh Niên, ông Hiền cho biết: “Đề nghị của tôi có nhiều nhà ngôn ngữ họ thấy hợp lý vì chữ viết mới có một nguyên tắc thống nhất. Nhưng cũng có nhiều ý kiến phản bác vì cho rằng nếu cải tiến vậy sẽ phức tạp, có nhiều hệ lụy. Ví dụ kho tư liệu đồ sộ cũ chuyển sang chữ viết mới thì sẽ giải quyết như thế nào. Và để thay đổi sẽ phải mất rất nhiều thời gian: thay đổi nhận thức, thay đổi cách học, cách dạy, sách giáo khoa cũng phải thay đổi, các văn bản, sách, báo, rồi lập trình chữ viết trên máy tính… Phải thay đổi từng bước một. Nhưng chỉ cần mất một, hai năm là quen dần.”
Bù lại, theo ông Hiền, cải tiến theo cách này sẽ thống nhất được chữ viết cho Việt Nam, loại bỏ được hầu hết các thiếu sót, bất cập không nhất quán trước đây gây khó khăn cho người dùng (dẫn mắc lỗi chính tả), giản tiện được bộ chữ cái khi từ 38 chữ cái chỉ còn 31, dễ nắm được quy tắc, dễ nhớ. Ngoài ra, còn tiết kiệm được thời gian, công sức, vật tư trong quá trình tạo lập các văn bản trên giấy, trên máy tính.
Nói về vấn đề cải tiến chữ quốc ngữ, ông Nguyễn Hữu Hoành, phó viện trưởng Viện Ngôn Ngữ Học Việt Nam, cho biết vấn đề này đã được các nhà ngôn ngữ học trao đổi, đề cập rất nhiều trong những năm qua chứ không riêng gì đề nghị của ông Bùi Hiền.
“Tuy nhiên, không thể thay đổi được và cũng không nên thay đổi, vì chữ viết liên quan đến văn hóa, lịch sử và rất nhiều vấn đề khác. Ngay cả tiếng Anh, một ngôn ngữ phổ biến có nhiều chữ đọc và viết bất hợp lý mà cũng không ai nghĩ đến việc cải tiến. Đến nay, trải qua nhiều thế kỷ, tiếng Việt đã định hình và chữ quốc ngữ đã tồn tại cả thế kỷ với kho tư liệu đồ sộ từ lúc hình thành đến bây giờ,” ông Hoành nhìn nhận.
Còn ông Bùi Khánh Thế, phó chủ tịch Hội Đồng Khoa Học và Đào Tạo trường Đại Học Ngoại Ngữ-Tin Học Sài Gòn, cho rằng: “Có một số bất hợp lý, chẳng hạn ký tự q lại thay thế cho chữ ng, z thay gi, c thay tr, ch… Chưa kể làm vậy sẽ mất đi sự tinh tế trong cách viết, đọc và phát âm của tiếng Việt. Từ lúc hình thành cho đến nay, tiếng Việt có nhiều âm thay đổi nhưng chữ viết vẫn giữ nguyên. Đó chính là sự bền vững cần có, chỉ những gì bất hợp lý mới mất đi.”
Theo ông Thế, càng đổi mới thì càng bị rối. Đó là chưa kể, sẽ phải tốn rất nhiều thời gian, công sức và kinh phí để thay đổi. Vì thế, đối với chữ quốc ngữ, nên tìm cách chú ý khắc phục những cái khó, hơn là cải tiến. (Tr.N)
Nguồn: https://www.nguoi-viet.com/viet-nam/mot-ong-tien-si-doi-sua-tieng-viet-thanh-tieq-viet/
Đề xuất cải tiến chữ Việt 'gây tranh cãi mạnh'
Một đề xuất về cải
cách tiếng Việt hiện đại gây tranh cãi ở Việt Nam vì đã 'đi quá xa' với
hiện trạng của chữ quốc ngữ, theo một nhà nghiên cứu ngữ học và Việt ngữ
từ Anh quốc.
Bình luận với BBC Tiếng Việt hôm 26/11/2017 về đề
xuất cải tiến bảng chữ cái và chính tả tiếng Việt do một chuyên gia,
nguyên Phó Viện trưởng Viện Nội dung & Phương pháp dạy - học phổ
thông đưa ra trong một hội thảo ngữ học ở Việt Nam gần đây, nhà nghiên cứu Đoàn Xuân Kiên từ London nói:"Những đề xuất như vậy đi quá xa với tình hình của chữ Quốc ngữ, mà chữ Quốc ngữ đã là một hệ thống chữ viết ký âm, tức là cố gắng lột tả được cách nói của người Việt, mặc dù nó là một hệ thống không hoàn chỉnh đâu, nhưng tương đối ở thế kỷ 16, 17, nó là một kết quả sáng tạo rất cao của những người sáng chế ra chữ Quốc ngữ.
Cải cách 'tiếng Việt' thành 'tiếq Việt' và bình luận từ London
Tiếng Việt của chúng ta: 'Nhau' hay 'rau'?
Tạ Chí Đại Trường một nhân cách trí thức
"Cho đến bây giờ, đất nước độc lập, tự chủ, nếu chúng ta (Việt Nam) muốn có những sửa đổi để hoàn chỉnh một hệ thống chữ viết do người nước ngoài giúp tạo ra, thì cần phải có thứ nhất, yếu tố thời gian chuẩn bị dư luận.
"Thứ hai, phải có những người chuyên ngôn trong ngành ngôn ngữ họp bàn, rồi vận động dư luận, rồi đi đến đề xuất. Thứ ba, phải có một kế hoạch lâu dài trong đó toàn bộ nhà nước, hệ thống truyền thông, sách báo và nhà trường có những hoạt động đồng bộ để có thể tạo ra những thay đổi."
Xôn xao có lý do
"Còn những đề xuất cá nhân, sáng tạo cá nhân sẽ làm cho dư luận, công luận thêm hoang mang chứ không có lợi gì cả, quyển sách Kỷ yếu Hội nghị in ra, trong đó có bài của Phó Giáo sư Bùi Hiền, dư luận có vẻ xôn xao là bởi vì thấy như vậy ghê quá.
"Có một sự đảo lộn kinh hoàng trong thực tế nói năng và viết lách của tiếng Việt hiện nay, cho nên không lạ gì sự hoang mang của công luận là đúng, là phải chăng, và chúng ta - nhà nước (Việt Nam) cũng như cơ quan thông tấn cần có những nỗ lực để giải tỏa những hoang mang đó."
Hôm Chủ nhật, báo mạng Infornet.vn dẫn ý kiến của một nhà ngôn ngữ học từ Việt Nam, Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết, nguyên Tổng thư ký Hội ngôn ngữ học Việt Nam và đương kim Tổng chủ biên Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể, bình luận đề xuất cải cách của PGS Bùi Hiền:
"Nếu cải tiến chữ Quốc ngữ theo đề xuất này thì các học giả sẽ trở thành người vừa đọc vừa đánh vần, viết sai chính tả, phải đi học lại từ đầu; tất cả các tài liệu khoa học sẽ thành văn bản cổ, chỉ các nhà nghiên cứu về chữ cổ mới có thể đọc được."
PGS. TS. Bùi Hiền được truyền thông Việt Nam dẫn lời cho rằng học sinh học theo hệ thống cũ sẽ học tiếng Việt chậm hơn so với các em học theo hệ thống cải tiến do ông đề xuất; bên cạnh đó, thời gian viết lách, soạn thảo, in ấn, xuất bản sẽ tiết kiệm và hiệu quả hơn.
Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết đưa ra nhận xét có tính phản biện, vẫn theo Infonet hôm 26/11:
"Tôi không biết PGS.TS Bùi Hiền đã thực nghiệm dạy đối chứng hai thứ chữ ở đâu để rút ra những kết luận này. Nhưng tôi ngờ rằng cả người dạy học, người viết sách, người đánh máy, người biên tập, người đọc sách đều sẽ phải loay hoay, mất thời gian hơn với thứ chữ cải tiến này.
"Đề xuất cải tiến chữ Quốc ngữ nếu được chấp nhận sẽ làm cho hàng chục triệu người lao động phải học lại từ đầu, hàng chục triệu tài liệu phải in lại, như vậy thì sẽ tốn giấy mực và thời gian hơn nhiều."
Thống nhất ý kiến
Việt Nam: Đem sách vào cho tù nhânLuật sư Lê Công Định nói về ông Ngô Đình Diệm và nền Đệ nhất VNCH
Lương hưu cô giáo 'thấp mạt hạng' là bất công
Khi được đề nghị bình luận về ý kiến trên của Giáo sư Thuyết, nhà ngữ học Đoàn Xuân Kiên nói:
"Tôi thống nhất ý kiến với Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết là bởi vì tôi cho rằng bất kỳ cuộc vận động xã hội nào cũng cần có một hoạt động đồng bộ như tôi đã nói, mà đồng bộ đây là nhà nước, thông tấn - báo chí - sách vở và thứ ba là nhà trường.
"Đấy là một sự vận động xã hội lớn lao chứ không đơn giản, thứ hai nữa, bất cứ một cuộc vận động nào cũng đòi hỏi thời gian, nếu Giáo sư Bùi Hiền đưa ra những con số thống kê như vậy thì tôi cũng như Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết có phần ngờ rằng sự thu thập dữ liệu thống kê như thế chưa thỏa đáng."
Trong đề xuất cải tiến của mình, theo truyền thông Việt Nam, ông Bùi Hiền cho biết:
"Nếu cho học sinh chưa biết chữ, chúng ta thử chia hai lớp học. Một lớp cho học chữ hiện hành, còn một lớp học chữ theo đề xuất của tôi thì tôi tin lớp học chữ hiện hành sẽ học chậm hơn. Tôi đã làm phép tính, nếu viết chữ theo đề xuất của tôi sẽ có thể tiết kiệm thời gian, sức lực cũng như vật tư khoảng 8%.
"Cũng theo phép tính đó, nếu một đơn vị phát hành sách một năm tiêu tốn hết 100 tấn giấy thì với cách viết chữ cải tiến này, một năm có thể tiết kiệm được 8 tấn giấy, thời gian và công sức đánh máy cũng theo đó mà giảm được 8%".
Báo Dân trí, thuộc Hội Khuyến học Việt Nam, hôm 25/11 trích dẫn đề xuất cải tiến bảng chữ cái và chính tả tiếng Việt của tác giả Bùi Hiền, cho hay trải qua gần một thế kỷ, đến nay chữ Quốc ngữ ở Việt Nam đã bộc lộ nhiều bất hợp lý, nên cần phải cải tiến để giản tiện, dễ nhớ, dễ sử dụng, tiết kiệm thời gian, vật tư.
Phương án tối ưu
Giáo dục Việt Nam - 'cần tính toán lại'Việt Nam và cải cách sách giáo khoa
Báo Dân Trí tiếp tục trích dẫn quan điểm của PGS. TS. Bùi Hiền cho rằng:
"Đó là những hiện tượng không thống nhất, không theo một nguyên tắc chung nào dẫn đến khó khăn cho người đọc, người viết, thậm chí gây hiểu nhầm hoặc không hiểu được chính xác nội dung thông tin. Người học như trẻ em hay người nước ngoài, cũng rất hay mắc lỗi do sự phức tạp này mang lại".
Từ đó, theo tờ báo mạng của Việt Nam, ông Bùi Hiền đã kiến nghị một phương án làm cơ sở để tiến tới một phương án tối ưu trình nhà nước:
"Chữ quốc ngữ cải tiến của tác giả Bùi Hiền dựa trên tiếng nói văn hóa của thủ đô Hà Nội cả về âm vị cơ bản lẫn 6 thanh điệu chuẩn, nguyên tắc mỗi chữ chỉ biểu đạt một âm vị, và mỗi âm vị chỉ có một chữ cái tương ứng biểu đạt.
"Sẽ bỏ chữ Đ ra khỏi bảng chữ cái tiếng Việt hiện hành và bổ sung thêm một số chữ cái tiếng Latin như F, J, W, Z. Bên cạnh đó, thay đổi giá trị âm vị của 11 chữ cái hiện có trong bảng trên, cụ thể: C = Ch, Tr; D = Đ; G = G, Gh; F = Ph; K = C, Q, K; Q = Ng, Ngh; R = R; S = S; X = Kh; W =Th; Z = d, gi, r. Vì âm "nhờ" (nh) chưa có kí tự mới thay thế, nên trong văn bản trên tạm thời dùng kí tự ghép n' để biểu đạt," theo báo Dân trí.
"Sáng tạo và tâm huyết là đáng trân trọng nhưng từ lý thuyết đến thực tế là một khoảng cách rất xa và khó lường," một nhà giáo nữ giảng dạy Trung học Phổ thông từ Thành phố Hải Phòng viết trên trang mạng xã hội Facebook.
"Nay ông Tiến sỹ - Giáo sư này "sáng tạo" cách viết mới có mục đích gì, tiện lợi ra làm sao tôi chưa rõ lắm. (Hình như "tiết kiệm được khoảng 7 mẫu tự)," một nhà giáo đã hồi hưu từ Nha Trang cũng trên mạng này đưa bình luận.
"Nó hoàn toàn không có mục đích giống như cụ Vĩnh (nhà văn hóa Nguyễn Văn Vĩnh) cổ vũ vì lối viết Telex sẽ tiện cho việc xếp chữ vì lẽ chữ đúc để sắp in quốc ngữ có quá nhiều dấu phụ tạo ra khó và nhiêu khê trong sửa chữa, khi đánh điện tín thì không thể chuyển đi.
"Tuy nhiên ngày nay thì nó đã định hình sau thời Tự lực văn đoàn rồi, viết Quốc ngữ và học chữ ấy như hiện giờ đã ổn thì có cần thay đổi chăng? Mà thay đổi thì có lợi gì trong thực tế?
"Thử nhìn sang các nước Đông Nam Á mà coi, có nơi đâu mà sự "tích hợp" chữ viết với hiện đại nhanh và tiện hơn mình không?
"Tôi không chê ông ấy nhưng tôi thấy cần giải trình cái lối viết đó tiện lợi hơn lối truyền thống chỗ nào và mục đích gì. Vậy thôi!," nhà giáo hồi hưu từ Nhà Trang nêu nhận xét.
Nguồn: http://www.bbc.com/vietnamese/forum-42131337
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét